Infografika czyli sposób na to jak zaprezentować dane tak, żeby zwróciły uwagę odbiorców, aby nasz komunikat wyróżnił się na tle innych, a publiczność zapamiętała to, na czym nam najbardziej zależy. W przypadku tworzenia infografiki szczególny kłopot przysparzają nam różnego rodzaju dane. Jeśli chcemy, aby odbiorcy wyłowili z medialnego szumu najcenniejsze z naszego punktu widzenia informacje, podajmy w interesujący sposób ich esencję. O tym jest ten artykuł.
Badania wykazały, że każda forma systematyzowania i hierarchizowania tekstu zwiększa jego czytelność. Mając na uwadze, że zapamiętujemy 10% tego, co czytaliśmy, 20% tego, co słyszeliśmy, 30% tego, co widzieliśmy i aż 83% informacji przyswajamy za pośrednictwem wzroku, szybko dojdziemy do wniosku, że z pomocą może przyjść nam infografika.
Czym jest infografika?
Najbardziej opisowo można powiedzieć, że infografika wykorzystuje obrazki, symbole, kolory i słowa do przedstawienia idei, zilustrowania informacji czy wizualnego wyjaśnienia zależności.
Wg Słownika Języka Polskiego, infografika to: „kategoria sztuki ilustracyjnej wykorzystująca diagramy, mapki, wykresy itp., w celu uwidocznienia skali i struktury określonych zjawisk”.
Na łamach miesięcznika Digit można było przeczytać, że infografika „mieści się w każdym rodzaju grafiki, który wspiera bądź przekazuje informacje, a więc zarówno prosty wykres ze słupkami, jak i interaktywny przewodnik po muzeum”.
Infografiki pozwalają na łatwe wyszukanie wzrokiem interesującej nas informacji i nie wymuszają na użytkowniku dokładnego i czasochłonnego analizowania całej treści, tak jak w przypadku „zwykłego” tekstu.
Zatem infografiki to nie tylko sposób na stworzenie „ładniejszego” czy bardziej „rozrywkowego” tekstu, ale nadanie mu zrozumiałego kształtu, który wyjaśni znaczenie informacji. To przystępna, graficzna prezentacja danych, informacji i wiedzy ułatwiająca trafienie do czytelnika prostym, przejrzystym przekazem.
Trochę historii infografiki
Ekonomista ze Szkocji, William Playfair chciał pokazać dane o imporcie i eksporcie swojego kraju. Uważał, że wykresy lepiej komunikują dane niż tabele. W 1786 roku opublikował swoją pracę „The Commercial and Political Atlas”, która zawierała pierwsze w historii wykresy prezentujące dane statystyczne. W 1801 roku powstała praca „Statistical Breviary” – Playfair zaprezentował w niej pierwszy w historii wykres kołowy.
Kolejny krokiem milowym w rozwoju prezentacji danych stała się metoda wyjaśniająca współczesny świat za pomocą języka wizualnego – opracowana przez zespół pod kierownictwem austriackiego socjologa, wizjonera, specjalistę od języka i komunikacji, Otto Neurath’a. Język graficzny ISOTYPE (International System of Typographic Picture Education) powstał w 1925 roku. Jego podstawę stanowiły symbole zaprojektowane tak, aby nie tylko przenosiły określone znaczenia, ale by w zestawieniach tworzyły złożone znaki, jak ma to miejsce w przypadku słów. W 1939 roku Neurath opublikował książkę „Modern Man in the Making” , która opisywała historię ludzkości przy pomocy ISOTYPE.
Od tego miejsca w historii już tylko krok dzielił wydawców, grafików, dziennikarzy i ilustratorów od tworzenia i stosowania infografik.
Zanim pójdziesz dalej dla relaksu obejrzyj największą na świecie infografikę :)
Zobacz przykładową infografikę o internecie rzeczy.
Jak zrobić dobrą infografikę?
Infografiki można pokazać w każdym z mediów i na wiele sposobów. Wykorzystują wykresy, grafy, mapy, diagramy czy linie czasu. Pozwalają w prosty, ciekawy ale i perswazyjny sposób przedstawić fakty czy idee, odkryć bądź zwrócić uwagę na zależność pomiędzy prezentowanymi przez nas danymi. Infografiki nadają informacjom formę i strukturę. Ale przede wszystkim infografiki, za pomocą obrazków uzupełnionych niezbędną ilością tekstu, opowiadają historię.
Mogą odpowiedzieć na pytania: jak wiele? kiedy? gdzie? Mogą wskazać trendy w czasie, porównywać czy wyjaśniać ukryte znaczenia. Infografiki mogą pomóc także w rozplanowaniu przestrzeni (mapki) i możliwości działania, wskazać przepływ informacji.
Możemy je wykorzystać do:
- opowiedzenia historii
- przeanalizowania danych
- stworzenia planu
- wyjaśnienia modeli i wzorów, które w przeciwnym razie mógłby być niezrozumiałe
- pokazania szerszego kontekstu i trendów, np. demograficznych, geograficznych czy społecznych
- pokazania przyczynowości, wskazania konsekwencji i wyjątkowych wyborów w czasie i przestrzeni,
- zestawień i porównań
- skłonienia konsumentów do zmiany decyzji zakupowych w obrazowy sposób, wskazując np. korzyści zdrowotne, oszczędność energii czy ograniczenie długodystansowych kosztów
Wykorzystując infografikę sprawiamy, że nasze dane stają się:
- jasne i przejrzyste, kompleksowe informacje stają się proste do zrozumienia,
- interesujące – wizualna prezentacja przyciąga uwagę ludzi,
- przekonujące – ludzie, których odrzucają tabele, wykresy czy słupki chętniej zatrzymają się przy infografice, łatwiej przyswoją informację, zobaczą zależności i uwierzą w to, co widzą na wykresach czy grafikach.
Jak zrobić infografikę?
Infografika to sposób i narzędzie komunikacji, dlatego, tak, jak w przypadku innych sposobów, na początku musimy zadać sobie pytanie: jaki cel chcemy osiągnąć za jej pomocą? Czy infografika ma być planem, poparciem jakiejś tezy, ma opowiedzieć o wydarzeniu, ma być mapą czy ma pokazać proces przemian? Kto będzie jej odbiorcą? I czy nasza publiczność znajdzie chwilę, aby się przy niej zatrzymać i nią zainteresować?
Mając cały czas „z tyłu głowy” cel, jaki chcemy osiągnąć, łatwiej nam będzie podjąć decyzję co do rodzaju infografiki, języka, jakim się w niej będziemy posługiwać, formatu i medium, w którym chcemy ją umieścić (prasa, tv, internet, plakat, itd.).
Następnie zastanówmy się, jakiego rodzaju dane i informacje będą nam niezbędne by pokazać komunikat, na którym nam zależy.
Jakie informacje już mamy i na ile są one przydatne? Jaka będzie myśl przewodnia infografiki i pożądany rezultat? Czy chcemy przedstawić holistyczny obraz sytuacji, czy tylko jeden z jego aspektów? Co będzie bardziej perswazyjne lub łatwiejsze do przyswojenia – jedna zbiorowa infografika, czy może jednak dany temat warto podzielić na kilka części…?
Zobacz przykładową infografikę o content marketingu.
A może potrzebujemy zrobić dodatkowy research, aby opowiedzieć historię, przedstawić także jej szerszy kontekst, który pomoże odbiorcy zapamiętać jej prawdziwe znaczenie i najważniejsze fakty?
Następnie zastanówmy się, jakimi środkami i przy wykorzystaniu jakich form przedstawić dane, którymi dysponujemy, np. mapy są użyteczne do pokazania przestrzeni i lokalizacji czy wydarzeń, w przypadku których znaczenie czy rozwój wypadków miało miejsce, wykresy doskonale obrazują wielkości lub tendencje rozwijające i zmieniające się w czasie, diagramy dobrze ilustrują procesy czy relacje. A temu wszystkiemu towarzyszy powstawanie konceptu graficznego i kreatywnej myśli przewodniej. Miejmy na uwadze, że przy tworzeniu infografik liczy się pomysł i zdrowy rozsądek, forma nie może przerosnąć treści.
Przed przystąpieniem do projektowania/produkcji takiej infografiki spójrzmy jeszcze raz na to, co dotychczas udało się zebrać i przygotować. Być może przydatny okaże się szkic. Wtedy zadajmy sobie jeszcze jedno ważne pytanie – czy coś z tych rzeczy, informacji, danych możemy wyrzucić? Pozbycie się informacji, które nie są niezbędne do osiągnięcia celu komunikacyjnego i zostawienie samej esencji może znacznie rozjaśnić przekaz. Upraszczajmy!
- Posortujmy dane. Jeśli pewne informacje są ważniejsze dla naszej historii od innych, nadajmy im wyższą/ważniejszą pozycję.
- Dostosujmy treść i język tak, by były łatwo zrozumiałe.
- Wnioski umieśćmy w widocznych miejscach i łatwo przyswajalnej formie. Dobrze, jeśli mogą np. zastępować tytuły bądź śródtytuły.
- Niech przyświeca nam zasada minimum słów, a maksimum treści.
I pamiętajmy o „oczywistych oczywistościach”. Na ile to tylko możliwe, w infografikach wykorzystujmy jak najbardziej aktualne dane. Wpiszmy jakiego okresu dotyczą, bądź datę/y stanu rzeczy, który przedstawiamy. Zawsze podajmy ich źródło bądź autora/ów opracowania. Minimalizujmy liczbę kroków niezbędnych do zinterpretowania infografiki, biorąc pod uwagę to, że jej użytkownicy najpierw na nią popatrzą, zanim cokolwiek na niej przeczytają.
Pamiętajmy, że infografikę projektujemy dla odbiorców, nie dla siebie. Jeśli oni jej nie zrozumieją to znaczy, że nasza praca poszła na marne!
